2024 Yılı Kamu Harcamaları: Tasarruf Tedbirleri Etkisiz Kalıyor
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın verilerine göre, 2024 yılı kamu harcamaları artmaya devam ediyor. Tasarruf tedbirleri etkisiz kalırken, harcamalar hızla yükseliyor. İstanbul Üniversitesi Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Binhan Elif Yılmaz, bu durumu analiz etti. Yılmaz, harcamaların azalmadığını, aksine arttığını belirtti.
Artan Harcamalar ve Tasarruf Tedbirleri
2024 yılı Mayıs ayında kamuoyuyla paylaşılan Tasarruf Tedbirleri Genelgesi, beklenen etkiyi yaratmadı. Harcamalar giderek artarken, tasarruf edilmesi gereken kalemlerdeki artış oranı yüzde 40 oldu. Yılmaz, “Görünen şu ki, harcamalar azalmamış. Hatta tasarruf edileceğine, giderek daha çok harcanmış” dedi.
Merkezi Yönetim Bütçe İstatistikleri’ne göre, 2023-2024 yılları arasında tasarruf edilmesi gereken kalemlerdeki artış dikkat çekti. Bu durum, enflasyonla mücadelenin yükünü dar gelirli kesimlerin üstlenmesine neden oldu. Kamu harcamalarının artışı, bütçe dengesini olumsuz etkiliyor.
Taşıt Giderlerindeki Büyük Artış
2024 yılının ilk üç ayında taşıt giderleri 2.1 milyar TL’den, son üç ayda yaklaşık 4 kat artışla 10.3 milyar TL’ye ulaştı. Yılmaz, taşıt alımlarının bu artıştaki etkisini vurguladı. Yılın ilk 6 ayında taşıt alımı için 231 milyon TL harcanırken, son altı ayda bu harcama 7.5 milyar TL’ye çıktı.
Taşıt alımındaki artış, onarım giderlerini de artırdı. Yılın ilk çeyreğinde taşıt onarımına 855 milyon TL harcanırken, yılın son çeyreğinde bu harcama 2.3 milyar TL’ye yükseldi. Böylece 2024 yılında taşıt giderleri toplamı yüzde 100 artışla 19.6 milyar TL oldu.
Lojman ve Sosyal Tesis Giderleri
Lojman-sosyal tesis giderleri, yılın ilk çeyreğinden son çeyreğine kadar 6 kat arttı. Yıl genelinde ise bu giderler yüzde 64 artışla 27.6 milyar TL’ye ulaştı. Bu durum, kamu harcamalarının kontrol altına alınamadığını gösteriyor.
Haberleşme giderleri de 2024 yılı ilk çeyrekte 2.2 milyar TL’den son çeyrekte yaklaşık 2.5 kat artarak 8.1 milyar TL’ye ulaştı. Yıllık bazda haberleşme giderleri yüzde 100 artışla 17.6 milyar TL oldu. Bu artışlar, kamu bütçesinin sürdürülebilirliğini tehdit ediyor.
Diğer Harcama Kalemleri
Kırtasiye-baskı giderleri, yılın ilk çeyreğinden son çeyreğine kadar 4 kat artış gösterdi. Bu kalemdeki artış, yüzde 67.3 ile 27.6 milyar TL’ye ulaştı. Temsil-ağırlama-organizasyon giderleri ise yılın son döneminde azalış gösterse de, 2024’te bir önceki yıla göre yüzde 26 artarak 2.4 milyar TL harcama gerçekleşti.
Sonuç olarak, kamu harcamalarındaki bu artışlar, tasarruf tedbirlerinin etkisiz kaldığını ve bütçe dengesinin bozulduğunu ortaya koyuyor. Ekonomik istikrarın sağlanabilmesi için bu harcamaların kontrol altına alınması gerekiyor.