2025 Yılında Ramazan Ayının Gıda Enflasyonuna Etkisi
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) çalışanlarının görüşlerini paylaştığı Merkez'in Güncesi isimli blogda yer alan analize göre 2025 yılında Ramazan ayının manşet enflasyona gıda kaynaklı doğrudan etkisi yaklaşık 0,5 puan olarak hesaplandı. Ramazan ayı, gıda fiyatlarındaki artışlar üzerinde belirgin bir etkiye sahip.
Ramazan Ayının Gıda Fiyatları Üzerindeki Etkisi
TCMB'nin blog yazısında, mart ayında gıda fiyatlarında gözlenen yüksek oranlı artışların Ramazan ayı etkisiyle bağlantılı olduğu değerlendirildi. TCMB Kıdemli Ekonomist Aslıhan Atabek Demirhan, Uzman Yardımcısı Muhammed Bahça ve Yardımcı Ekonomist S. Simin Bayraktar tarafından kaleme alınan yazıda, Ramazan ayının üretim ve fiyatlar üzerindeki önemine dikkat çekildi.
Yapılan analizler, Ramazan ayının gıda enflasyonu kalemleri üzerinde farklı etkileri olduğunu ortaya koyuyor. Gıda ve alkolsüz içecekler ile işlenmiş ve işlenmemiş gıda için yapılan incelemeler, Ramazan ayının fiyat istikrarı açısından önemli bir role sahip olduğunu gösteriyor.
Gıda Fiyatlarındaki Yükseliş Eğilimleri
Ramazan ayının gıda fiyatları üzerindeki etkisini daha detaylı incelemek amacıyla, Tarım ve Orman Bakanlığı Tarım Ürünleri Fiyat İzleme Sistemi (TÜFİS) verileri kullanılıyor. Gıda perakende sektöründe önemli paya sahip zincir marketler ile yerel marketlere ait günlük fiyat verileri, Ramazan ayına özgü fiyat dinamiklerini analiz etmekte yardımcı oluyor.
Seçilmiş işlenmemiş gıda ürünleri için 2022-2024 yıllarına ait TÜFİS günlük verileri kullanılarak oluşturulan fiyat endeksleri, Ramazan ayı boyunca fiyat artışlarının kalıcı hale gelme eğiliminde olduğunu gösteriyor. Kırmızı et ve tavuk eti fiyatlarında Ramazan öncesinde başlayan artış eğilimi, Ramazan boyunca ivmelendiği gözlemleniyor.
Öncü ve Gecikmeli Etkiler
Yumurta fiyatlarında ise Ramazan ayı itibarıyla artış, sonrası dönemde düşüş izleniyor. İncelenen tüm ürünlerde Ramazan ayına bağlı fiyat artışlarının kalıcı hale gelme eğiliminde olduğu dikkat çekiyor. Ramazan ayının bakliyat fiyatları üzerindeki etkisi de fiyatların Ramazan ayı içerisinde yükseldiğini gösteriyor.
Yapılan hesaplamalar, 2025 yılında Ramazan ayının şubat ve mart aylarında işlenmemiş gıda enflasyonunda sırasıyla 1,16 ve 3,53 puan; gıda ve alkolsüz içecekler enflasyonunda ise 0,75 ve 1,09 puan yukarı yönlü etki oluşturduğuna işaret ediyor. Bu bağlamda, Ramazan ayının manşet enflasyona gıda kaynaklı doğrudan etkisi yaklaşık 0,5 puan olarak hesaplanıyor.
Sonuç ve Değerlendirme
Güncel ve detaylı analiz bulguları, Ramazan ayında gıda fiyatları üzerinde özellikle işlenmemiş gıda kaynaklı yukarı yönlü bir baskı olduğuna işaret etmekte. 2025 yılı Mart ayında gıda fiyatlarında gözlenen yüksek oranlı artışlarda Ramazan ayı etkisinin de olduğu değerlendirilmektedir.
Bu durum, gıda fiyatlarının artış eğiliminde olduğu ve Ramazan ayının bu süreçte önemli bir rol oynadığı anlamına geliyor. TCMB'nin analizleri, gıda enflasyonu üzerindeki etkilerin daha iyi anlaşılmasına katkı sağlıyor.