Akdeniz Bölgesi Tarım Sektöründe Kritik Sorunlar ve Çözüm Önerileri
Müjde DEMİR Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) tarafından düzenlenen Akdeniz Bölgesi İstişare Toplantısı, Başkan M. Rifat Hisarcıklıoğlu’nun başkanlığında Ankara’da gerçekleştirildi. Toplantıya, Tarsus Ticaret Borsası adına Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Teke katıldı. Başkan Teke, bölgenin tarım sektörüne ilişkin temel sorunlarını ve çözüm önerilerini içeren 6 başlıktan oluşan kapsamlı bir rapor sundu.
Toplantıda, küresel ısınma ve iklim değişikliğinin tarımsal verim ve kaliteyi ciddi şekilde etkilediği vurgulandı. Teke, Türkiye’nin 2040 yılında “çok yüksek su stresi” yaşayan 27. ülke konumuna yükseleceğini belirtti. Su kaynaklarının sürdürülebilir yönetimi konusunda acil adımlar atılması gerektiği ifade edildi.
Su Yönetimi ve Tarımsal Sulama
Başkan Teke, tarımsal sulamanın artık nöbetleşe yapıldığını belirtti. Çözüm önerileri arasında vahşi sulamanın tamamen kaldırılması, modern sulama sistemlerinin yaygınlaştırılması ve kapalı devre sulama sistemlerine geçiş yer aldı. Su hasadı yatırımlarının kamu altyapı planlarına dâhil edilmesi gerektiği vurgulandı.
Bu bağlamda, ürün deseninin havzalardaki su durumu dikkate alınarak planlanması gerektiği ifade edildi. Teke, su kaynaklarının yönetiminde yapılacak iyileştirmelerin tarımsal verimliliği artıracağını belirtti. Bu önerilerin hayata geçirilmesi, bölgedeki tarım sektörünün sürdürülebilirliği açısından kritik öneme sahiptir.
İş Gücü Sorunları ve Çözüm Yolları
Tarsus olarak 2 yıldır tarımda çalışan işçilerin sorunlarının ulusal basına yansıdığına dikkat çeken Teke, “Tarımda işçi sorunumuz çok fazla” dedi. Tarımda çalışan işçilerin ücretleri ve çalışma saatlerini düzenleyecek bir yönetmeliğe ihtiyaç duyulduğu ifade edildi. Teke, Türkiye’nin ihtiyaç duyduğu iş gücünün öncelikle yerli işgücünden karşılanması gerektiğini vurguladı.
Ancak yerli iş gücünün yetersiz kalması durumunda uluslararası iş gücünden faydalanılması gerektiği belirtildi. Teke, “Türkiye’nin küresel arenadaki konumunun yanı sıra iş gücü piyasasının dinamikleri ve ihtiyaçları da zaman içerisinde değişti” açıklamasında bulundu. Bu durum, tarım sektöründe nitelikli iş gücünün temin edilmesi açısından önemlidir.
Zirai Don ve İhracat Sorunları
Bölgede yaşanan zirai donun etkisinin sadece bu ile sınırlı kalmayacağı ifade edildi. Teke, “Önümüzdeki en az iki yıl biz bunun zararını çekeceğiz” dedi. Üreticilerin kamudan ek destekler talep ettiği, Ziraat Bankası başta olmak üzere bütün bankalardan borçların faizsiz ertelenmesi gerektiği vurgulandı.
İhracatçıların pazar kaybı ve kaliteli ürüne ulaşımının sıkıntıya girdiği belirtildi. Teke, “Ülkemizden ihraç edilen taze sebze ve meyve numunelerinde yapılan analiz ücretleri 01/01/2025 tarihinden itibaren yeniden düzenlenmiştir” dedi. Bu düzenlemenin, maliyet baskısı altındaki sektör üzerinde yeni ilave yük oluşturacağı ifade edildi.
Mevsimlik Tarım İşçileri ve Çalışma Koşulları
Başkan Teke, mevsimlik tarım işçilerinin ücret ve çalışma sürelerindeki belirsizliklerin son yıllarda iş bırakma eylemlerine dönüştüğünü belirtti. Bu durumun hem üretici hem de ihracatçı üzerinde ciddi baskılar yarattığı ifade edildi. Yasal düzenlemelerle işçilerin asgari brüt ücret üzerinden çalıştırılmasının sağlanması gerektiği vurgulandı.
Ayrıca, azami ücret sınırının belirlenmesi ve günlük çalışma saatlerinin iş kanunu ile uyumlu hale getirilmesi gerektiği kaydedildi. Bu adımlar, tarım sektöründeki iş gücü sorunlarının çözümüne katkı sağlayacaktır. Teke, tarımın stratejik bir sektör olduğunu ve üretim gücünü korumak için tarımsal üretim ve desteklerin öncelik olması gerektiğini belirtti.