Hazır Giyim Sektöründe Kriz: Rekabetçiliğin Kaybı ve Gelecek Beklentileri
Hazır giyim sektörü, maliyet artışları ve rekabet kaybı nedeniyle zor günler geçiriyor. Sektör temsilcileri, acil önlemler alınması gerektiğini vurguluyor. Ege Giyim Sanayicileri Derneği (EGSD) ve Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) Başkanları, sektörün mevcut durumunu ve geleceğe yönelik beklentilerini kamuoyuyla paylaştı. TGSD Müşterek Başkanı Toygar Narbay, sektörün rekabetçiliğini kaybettiğini ve maliyet artışlarının önüne geçilemediğini belirtti. Narbay, hükümetin acil önlem alması gerektiğini vurguladı.
Rekabetçiliğin Kaybı
Toygar Narbay, 2025 yılında da kan kaybının devam edeceğini ifade etti. “Enflasyon ile yüksek ücret artışı arasında açıklanan rakamlardan kaynaklanan bir uyumsuzluk var. Bu nedenle rekabetçiliği kaybettik.” dedi. Yüksek vergi, SSK yükleri, enerji maliyetleri ve yüksek enflasyon gibi sorunlar gündemde. Narbay, “Yüksek faiz ve baskılanan kur nedeni ile şu anda üretim şirketleri zarar ediyor.” şeklinde konuştu.
Üretim yapılamaz hale geldi. Narbay, “Yüzde 4 enflasyon ve yüzde 5 faiz ortamında çalışan Avrupalı veya Uzak Doğulu üretici ile rekabet etmeye çalışıyoruz.” diyerek mevcut durumun zorluğuna dikkat çekti. Yüksek faiz, fiyatlama sistemini bozmuş durumda. Bu şartlarda rekabet edebilmek mümkün görünmüyor.
Sektörün Geleceği
Türkiye’nin Mısır, Fas, Tunus ve Uzak Doğu ülkeleri ile karşılaştırıldığında yüzde 44 Kuzey Afrika’dan, yüzde 60 Uzak Doğu’dan daha pahalı olduğunu belirten Narbay, “Müşteri bize diyor ki kaliteniz var, lojistik avantaj, tasarım gücünüz var, biz size yüzde 20-25 fazla ödemeye razıyız ama yüzde 60 değil.” ifadesini kullandı. Bu koşulların sektör için sürdürülebilir olmadığını vurguladı.
2022 yılında yüzde 10.5 kar eden bir şirketin 2023’te karlılığının 5.6’ya düştüğünü belirten Narbay, 2025 yılında sektörün para kaybetmeye devam edeceğini öngördü. “İnovasyonla, verimlilik artışıyla, yeni pazarlar bulunması ile bu kaybın geri alınması mümkün değil.” dedi.
İthalat ve Dış Ticaret
Türkiye’nin yaklaşık 12 milyar dolarlık iç pazar üretiminin 4 milyar dolarını dışardan alır hale geldiğini belirten Narbay, “Yüzde 30 gümrük vergisi olmasına rağmen ithalat artıyorsa Türkiye gerçekten rekabetçiliğini kaybetmiş durumda demektir.” dedi. Dış ticaret fazlasının 18 milyar dolardan 14 milyar dolara düştüğünü ifade etti.
Yatırımların karşılığında pazar bulunamaması nedeniyle ciddi bir üretim düşüşü yaşandığını belirten Narbay, “Elimizdeki atıl kapasiteyi Amerika’ya kullanabilirsek büyük bir fırsat var.” şeklinde konuştu. Bu durum, sektörün geleceği açısından kritik bir öneme sahip.
Fırsatlar ve Destek Talepleri
ABD Başkanı Donald Trump’ın yeni gümrük vergilerinin Türk hazır giyim sektörü için büyük bir fırsat yarattığını vurgulayan Narbay, Türkiye’nin yüksek entegre yapısı ve tasarım gücü ile bu yeni dünya düzeninde öne çıkabileceğini belirtti. Kamu destekleriyle sektörün rekabetçiliğinin artması durumunda 5 milyar dolarlık ilave ihracat yapılabileceğini ifade etti.
Kur desteklerinin ve Eximbank kredilerinin artırılması gerektiğini belirten Narbay, “İthalatçı firmaları önceliklendiren mevcut teşvik sistemlerinin gözden geçirilmesi gerekiyor.” dedi. Uzak Doğu’dan ürün tedarikinde fiyat farkının yeni vergilerle birlikte yüzde 28 civarına düşeceğini vurguladı.
İthalat Artışı ve Sektörün Geleceği
EGSD Başkanı Yasin Akçakaya, son 2 yılda hazır giyim ithalatının yüzde 55 arttığını belirtti. “İthalatımızın artması, kurların düşük olması ve yurt içi maliyetlerin yüksek olmasından kaynaklanıyor.” dedi. Bu durum, sektördeki üretim kaybını artırıyor.
Akçakaya, “Sektörümüz 2 yıldır zararına ürün yapıyor ve bu sebeple hala mücadele ediyor.” ifadesini kullandı. Ancak bu durumun sürdürülebilirliği belirsiz. Sektörün bilgi birikimi ve insan kaynağının korunması için çözüm üretilmesi gerektiğini vurguladı.