İstanbul'da Akaryakıt Fiyatlarında Beklenen Artış ve Ekonomik Etkileri
İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınması sonrası döviz kurunda başlayan yükselişin ilk etkisi akaryakıtta görüldü. Benzin, motorin ve LPG fiyatlarının önümüzdeki hafta 1 lira ile 1 lira 61 kuruş aralığında artacağı hesaplandı. Merkez Bankası’nın kur artışını frenleyememesi durumunda akaryakıt zamlarının sonraki haftalarda da devam etmesi bekleniyor.
Zincirleme etkisi çok kuvvetli olan akaryakıt zamlarının başta temel gıda olmak üzere halkın kullandığı tüm ürünlerde zam dalgasına yol açmasından endişe ediliyor. Türkiye’de akaryakıt fiyatları, uluslararası piyasada oluşan akaryakıt fiyatları ile kur seviyesindeki değişime göre belirleniyor.
Akaryakıt Fiyatlarındaki Artışın Detayları
Ürün fiyatı veya kurda üst üste birkaç gün devam eden fiyat değişimleri, aşağı ya da yukarı yönlü olarak tabelalara zam ya da indirim olarak yansıtılıyor. Akaryakıt sektör temsilcilerinin yaptığı hesaplamalara göre, önümüzdeki hafta akaryakıt fiyatlarında artış kaynaklı zam dalgası yaşanabilecek. Bu durum, halkın alım gücünü olumsuz etkileyecek.
Özellikle benzin, motorin ve LPG fiyatlarında beklenen artışlar, dolardaki yükselişle doğrudan bağlantılı. Dolar kuru perşembe günü 38 TL ve üstünde seyrettiğinde benzine 1 lira 2 kuruş, motorine 1 lira 17 kuruş ve LPG’ye 1 lira 61 kuruş zam gelecek. Bu artışlar, akaryakıt tüketen tüm sektörleri etkileyecek.
Enflasyon Üzerindeki Etkiler
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, büyük umut bağlanan enflasyonu düşürme programının ayakta kalması için gereken her şeyin yapıldığını açıklamıştı. Zamların yeniden başlayıp enflasyonun tırmanışa geçmesi halinde programa güvenin kaybolabileceği biliniyor. Bu nedenle akaryakıtta yüksek boyutlarda yaşanabilecek kur kaynaklı zamları önlemek için çeşitli önlemler alınabilir.
ÖTV (Özel Tüketim Vergisi) indirimine gidilmesi gibi önlemler, akaryakıt fiyatlarındaki artışı hafifletebilir. Ancak bu durum, enflasyonla mücadele programı uygulamalarında ciddi bir sorun yaratabilir. Akaryakıt zamlarının durdurulamaması halinde yıl sonu enflasyon tahmininin yukarı revize edileceği öngörülüyor.
Sonuç ve Beklentiler
Akaryakıt zammı çarşı, pazarda zincirleme zam dalgası yarattığı için enflasyonla mücadele programı uygulamalarında adeta ‘kabus’ olarak görülüyor. Merkez Bankası, vergi kaynaklı akaryakıt zammı yaşanmaması için ekonomi yönetimine sık sık uyarı niteliğinde mesaj veriyor. Bu durum, halkın yaşam standartlarını olumsuz etkileyebilir.
Akaryakıt zamlarının durdurulamaması halinde, maaş zamları cephesinde yeni bir tartışma başlayabilir. Ekonomik belirsizliklerin artması, halkın alım gücünü daha da zayıflatabilir. Bu nedenle, ekonomi yönetiminin alacağı önlemler büyük önem taşıyor.