Memurların Emekli İkramiyesi ve Sözleşmeli Personel Statüsü Üzerine Değerlendirmeler
Ziyaretçi sorusu: https://www.memurlar.net/haber/1125702/ adresimizde yayımlanan değerlendirmelerimize konu ziyaretçimizin '5510 a tabi memurlar emekli ikramiyesi alması için en son statü memurluk demişsiniz ama 4B yani sözleşmeli memur olursa emekli ikramiyesi yanar mı sonuçta memur olarak emekli olacak. Ayrıca 5434 e tabi memurlar emekli ikramiyesi alması için son statüsü memur olması gerekmiyor yazıyor ama bununla ilgili kesin bir bilgi yok. 5434 e tabi olup son statüsü memur olamayanların emekli ikramiyesi ödenmiyor. bunun için sgk yı mahkemeye verenler var fakat sgk vermemekte ısrar ediyor.' Şeklindeki sorusu üzerine konuyu değerlendirmekteyiz.
Detaylar/Değerlendirmeler:
Memur, Sözleşmeli Personel Statüsü:
Çalışma şekilleri 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu Madde 4 hükmünde belirtilmiştir. Kamu hizmetlerinin memurlar, işçi sayılmayan sözleşmeli personel, geçici personel ve işçiler eliyle yürütüleceği belirlenmiştir. Bu durum, kamu hizmetlerinin yürütülmesinde farklı statülerin varlığını ortaya koymaktadır.
657/4-A Memur olarak belirlenmiş olanlar genel idare esaslarına göre yürütülen asli ve sürekli kamu hizmetlerini yapmak ile görevlendirilenler memurlar olmaktadır. Yani tamamıyla 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu kapsamında görev yapanlar olmaktadır. Sosyal güvenlik kapsamındaki ifadesi de, 2008 yılı Ekim ayından önce memur olanlar 5434 sayılı T. C. Emekli Sandığı Kanunu, bu tarihten sonra memur olanlar da 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa tabi olurlar.
657/4-B Sözleşmeli Personel olarak belirlenmiş olanlar ise kamu kurumlarında yıllık sözleşme ile çalıştırılmasına karar verilen ve işçi sayılmayan kamu görevlileri olmaktadır. Bunlar hakkında 6/6/1978 tarihli ve 15754 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenmiş olan Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar uygulanmaktadır. Bu durumda olanlar, 2008 yılı Ekim ayından önce çalışma şekilleri belirtilen esaslar dahilinde memurlarla hemen hemen aynı olmaktadır.
Emekli İkramiyesi Konusu:
Memurlara emekli ikramiyesi ödenmesi konusu 5434 sayılı Kanun hükümlerinde, 4/B sözleşmeli personele iş sonu tazminatı ödenmesi konusu da 6/6/1978 tarihli ve 15754 sayılı 'Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar' da açıklanmıştır. Memurlara ödenen emekli ikramiyesinin mevzuat süreci, 5434 sayılı Kanun Madde 89 hükümleri ile birlikte 2829 sayılı hizmet bütünleşmesini sağlayan Kanunun 12 nci maddesi de esas alınmaktaydı.
Bu hüküm Anayasa Mahkemesi tarafından 5 Haziran 2009 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanmış olan 2005/40 sayılı Esas, 2009/17 sayılı Karar ile iptal edilmiş olduğundan, bugün için 5434 kapsamında olan memurlar için emekli olduklarında son statülerinin memur olup olmadıklarına bakılmamakta, ister işçi, ister esnaf statüsünde çalışırken de emekli olduklarında memurluk sürelerine emekli ikramiyesi ödenmektedir.
İş Sonu Tazminatı Konusu:
657/4-B kapsamında sözleşmeli olanların emekliliklerinde iş sonu tazminatı ödemesinde esas alınan hükümlerde 6/6/1978 tarihli, 7/15754 sayılı Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar'ın hükümleri uygulanmaktadır. Bu statüde çalışanların sözleşme koşullarına uymaması nedeniyle kurum tarafından, sözleşme esasları dışında herhangi bir nedenle çalışanlar tarafından, sözleşmesinin feshedilmesi veya yenilenmemesi hallerinde, iş sonu tazminatı ödenmez.
657/4-B kapsamında olanlar memur statüsünde emekli olmamaktadırlar. Emeklilik statüleri işçi statüsünden hesaplanan aylık sistemine dahil olmaktadırlar. Dolayısıyla çalışma şekillerinde 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümleri esas alınmış olsa da, emeklilik statüleri işçi statüsünde olduğu için 'Emekli İkramiyesi' adı altında olmayıp 'İş Sonu Tazminatı' adı altında yukarıda belirttiğimiz şartların yerine getirilmiş olması şartıyla görev yaptıkları Kurumlarca ödenmesi gerektiğini söyleyebiliriz.
Sonuç Bağlamında Değerlendirmelerimiz:
Ayrıca, 5434 kapsamında olanlar için statü farkı aranmadan sadece emekli aylığı bağlanması şartıyla ve 1475 sayılı Kanun Madde 14 hükümleri de dikkate alınmak suretiyle memurluk sürelerine emekli ikramiyesi ödenmektedir. Son statünün memur olma şartı aranmamaktadır.
Bu durum, belirttiğimiz gibi sadece 1 Ekim 2008 tarihinden önce memur olanlar, yani 5434 kapsamında olanlar için geçerli bir durum olmaktadır. Sözleşmeliden memur kadrosuna geçenlerin iş sonu tazminat/emeklilik ikramiye tutarlarını hangi kurum öder? Başlığı altında yapmış olduğumuz değerlendirmeler için https://www.memurlar.net/haber/1124555/ adresimiz, Sözleşmeli iken memur olan, memurluktan istifa ederse emekli ikramiyesi alabilir mi? Başlığı altında yapmış olduğumuz değerlendirmelerimiz için de, https://www.memurlar.net/haber/1075914/ adresimiz ziyaret edilebilir.